Atom Yarıçapı
Atomun çekirdeği ile çekirdeğe en uzak mesafedeki elektronun arasındaki uzaklığa atom yarıçapı denir. Atom yarıçapları, elementin ya da elementin oluşturduğu bileşiklerin kristallerinde X- ışını kırınımı yöntemi ile ölçülebilir. Bu çalışmalar sonucunda elementin türüne ve atomların dizilişine göre farklı yarıçap kavramları geliştirilmiştir.
Metalik Yarıçap: Bir metal kristalinde komşu iki metal atomunun çekirdekleri arasındaki uzaklığın yarısına metalik yarıçap denir.
Kovalent Yarıçap: Molekül yapıdaki elementlerde ( N2, O2, F2, Cl2, …) iki atomun çekirdekleri arasındaki uzaklığın yarısına kovalent yarıçap denir.
Van der Waals Yarıçapı: Aynı tür iki atom arasında bağ olmaksızın birbirlerine en yakın oldukları anda çekirdekleri arasındaki uzaklığın yarısına Van der Waals yarıçapı denir.
Önemli Not:
PERİYODİK SİSTEMDE;
Bir periyotta soldan sağa doğru gidildikçe elementlerin atom yarıçapları azalır.
Neden? : Bir periyotta soldan sağa doğru gidildikçe atomların çekirdek yükü ve elektron sayısı artar. Çekirdek yükü arttıkça çekirdeğin en dış enerji seviyesindeki elektronlara uyguladığı çekim kuvveti artar. Bu nedenle aynı periyotta soldan sağa doğru gidildikçe atom yarıçapı azalır.
Bir grupta yukarıdan aşağıya gidildikçe elementlerin atom yarıçapları artar.
Neden? :bir grupta yukarıdan aşağı doğru inildikçe çekirdek yükü ve elektron sayısı artar. Ancak grupta aşağıya doğru inildikçe enerji düzeyi sayısı artar. Örneğin bir soğanda ya da lahanada yaprak sayısı arttıkça hacmi de artıyorsa, aynı durum atom içinde geçerlidir. Enerji düzeyleri yaprak olarak düşünülürse periyodik sistemde aynı grup içinde aşağı inildikçe bu düzeylerin sayıları artar. Böylece atomun hacmi dolayısıyla da atomun yarıçapı artar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder